«− Se nur ĝi ne devis okazi en mia epoko, − diris Frodo.
− Tiel pensas ankaŭ mi, − diris Gandalfo, − kaj tiel pensas ĉiuj, kiuj travivas tiajn epokojn. Sed tion ne ili decidas. Ni rajtas decidi nur tion, kion fari dum la tempo allasita al ni.»
Citaĵo #7. J.R.R. Tolkien
Klasikaĵo #4. Sama frazo de Hamlet plurlingve
I could be bounded in a nutshell and count myself a king of infinite space, were it not that I have bad dreams.
Oni povus enfermi min en ŝelon de nukso kaj mi rigardus min kiel reĝon de vastegaj spacoj, se nur miaj malbonaj sonĝoj min ne turmentus.
En la hispana
traduko de Ángel Luis Pujante
Encerrado en una cáscara de nuez me tendría por rey del espacio infinito, si no fuera porque tengo malos sueños.
Klasikaĵo #3. "Kristnaska kanto" de Dickens, elangligita fragmento
«"Sed jes," diris Scrooge. "Ĝojan Kristnaskon! Kian rajton vi havas esti ĝoja? Kian kaŭzon vi havas esti ĝoja? Vi estas sufiĉe malriĉa."
"Kial, do!" respondis la nevo gaje. "Kian rajton vi havas esti malĝoja? Kian kaŭzon vi havas esti malafabla? Vi estas sufiĉe riĉa."
Scrooge, ne havante pli bonan respondon preta ĝuste tiam, rediris "Baf!" kaj ĝin sekvigis per "Sensencaĵo!"»
Kristnaska kanto
Charles Dickens, 1843
Charles Dickens, 1843
Traduko de Martyn Westcott, 1905
Klasikaĵo #2. "La Korvo" de Poe, elangligita poeziaĵo
Traduko de
Kálmán Kalocsay
Foje, en la hor' noktmeza pri volumo stranga, peza
de scienc' forgesiĝinta mi meditis kun enu'.
Preskaŭ dorme, jam klinkape, jen, ekaŭdis mi, ke frape,
sur la ĉambropordo skrape, skrape sonas eta bru'.
"Vizitanto", mi murmuris, "sin anoncas per ĉi bru',
certe, jes, nenio plu."
Ah, memoro tro preciza! Regis la decembro griza,
fantomombrojn flam' mortkriza ĵetis jam tra l' fornotru'.
Mi sopiris je l' mateno, lege fuĝis de l' ĉagreno
pri ŝi, fea fenomeno supre trans ĉiela blu',
kiun anĝelar' Lenora nomas trans ĉiela blu',
tere -- ne nomata plu.
Min la trista, silksusura flustro de l' kurten' purpura
skurĝis nun ĝis plej fantasta, ne sentita animsku'.
Por ke l' koro pli kviete batu, diris mi ripete:
"Vizitanto enirpete frapas ĉe la ŝlosiltru',
nur malfrua vizitanto frapas ĉe la ŝlosiltru',
certe, jes, nenio plu."
Repreninte miajn fortojn, post hezit' mi riskis vortojn:
"Ho, sinjor' aŭ sinjorino, min pardonu pro l' malfru',
sed la dormo min katenis, kaj vi tiel kaŝe venis,
tiel mallaŭtpaŝe venis, kun tiel necerta bru',
ke mi dubis". Kaj la pordon mi malfermis vaste. "Nu?"
Nigra nokt', -- nenio plu.
Gapis mi al nokt' senlima, kaj mi havis, duba, tima,
revojn, kiajn ne riskis revi mortema individu'.
Sed silent' senrompa tronis, signon la mallum' ne donis,
nur la vort' Lenora sonis, flustre sonis, fojojn du,
mi ĝin flustris, kaj la eĥo ĝin reflustris, fojojn du,
tio nur, nenio plu.
En la ĉambron mi reiris, brule la anim' deliris,
kaj jen, ree, nun pli laŭte, sonis la pretera bru'.
"Certe io en la strato bruas sur fenestra lato,
tuj mi vidos, kia bato estas ĉi mistera bru'.
Kor'! Trankvilon! Mi esploros kaŭzon de l' mistera bru',
vento nur, nenio plu."
Mi la ŝutrojn suprentrenis, kaj jen, flirte enpromenis
granda Korvo el la sanktaj tagoj de la Tempa Fru',
sen kapklino dum enveno kaj sen halto kaj sen ĝeno,
kun tre moŝta lordmieno ĝi enflugis al statu',
super mian ĉambropordon flugis al Pallas-statu',
sidis jam, nenio plu.
Kvankam en humor' malbona, ridis mi je l' bird' ebona,
je l' majesta, grav-impona sintenad' kaj korpkonstru':
"He, eĉ kun ŝirita kresto certe ne sentaŭga besto.
Korv'! Portita per tempesto de la bord' de l' Nokta Flu',
diru vian sinjornomon ĉe l' Plutona Nokta Flu'!
Grakis ĝi: "Neniam plu."
Ĝin la rusta bird' eldiris tiel klare, ke mi miris,
kvankam ne tro multan sencon havis ĝia klaĉa bru',
sed asertas mi decide, ke neniam vidalvide
al vivul' sin montris side tia birdo sur statu',
tia bird', aŭ best' sovaĝa, super pordo, sur statu'.
Kun la nom': Neniam Plu.
Nun la korvo sidis mute, kvazaŭ en ĉi vortojn tute
enverŝinte la animon, sidis sur la brust-statu',
diri pluon eĉ ne provis, nek eĉ unu plumon movis,
ĝis mi pene diri povis: "De mi iris ĉiam plu
amikar', esperoj, morgaŭ iros ankaŭ ĝi jam plu ..."
Grakis ĝi: "Neniam plu."
Nun min vere frapis miro pro l' trafeco de l' rediro.
"Eh, sen dub', jen estas ĝia tuta stoko kaj instru'!
Certe havis hom' ĝin mastre, kiun Fato malbonastre
persekutis, ĝis li laste kantis jam ĉi vortojn du,
post mortkantoj pri l' Espero lace veajn vortojn du
de l' refren': "Neniam plu."
Sed devigis min la vido de la bird' eĉ nun je rido.
Mi fotelon rulis kontraŭ pordo, birdo kaj statu',
sur velurkusenoj, side, mi min fiksis vid-al-vide,
"Kion volas," mi medite pensis, "Bird' el Tempa Fru',
fata, kruda, kurioza Korvo el la Tempa Fru'
per ĉi grak': "Neniam plu."
Mi meditis kaj konjektis, al la bird' jam ne direktis
vortojn, sed ĝiskore boris brulaj birdokuloj du.
Kaj la kapon mi dum penoj de meditoj kaj divenoj
klinis al velurkusenoj sub lampluma flava flu',
al velur' viola, kiun, sub lampluma flava flu',
premos ŝi -- neniam plu.
Nun -- parfumon, nevidate, incensujo ŝutis flate,
la tapiŝon danc' serafa tiklis, tintis trila bru'.
"Jen" mi kriis, "la Sinjoro sendis ĝin per anĝel-ĥoro,
jen ne pente ! De l' memoro vin nun savos ties ĝu'!
Trinku do! Al vi Lenoran forgesigos ties ĝu'!"
Grakis Korv': "Neniam plu!"
"Birdo kun profetkapablo! Bird'!" mi kriis, "aŭ diablo!
Ĉu l' Tentanto, ĉu tempesto sendis vin por kordetru',
eĉ ŝirite ne fleksebla! En missorĉa dom' funebra,
kie la Hororo febra hejmas, diru, diru, ĉu
estas en Gilead' balzamo? Pasos mia viv-enu'?"
Grakis Korv': "Neniam plu!"
"Birdo kun profetkapablo! Bird'!" mi kriis, "aŭ diablo!
Saman havas ni ĉielon, saman Dion, diru, ĉu
mi, ŝarĝita de ĉagreno, renkontiĝos en Edeno
kun ŝi: fea fenomeno supre, trans ĉiela blu',
kiun anĝelar' Lenora nomas trans ĉiela blu'?"
Grakis Korv': "Neniam plu!"
"Diru ĝin adiaŭkante!" kriis mi, saltleviĝante.
"Bird' aŭ monstro! En tempeston flugu, al Plutona Flu'!
Eĉ plumet' ne restu, signe: kion vi mensogis nigre,
restu mi en sol', rezigne, portu vin for de l' statu',
bekon for el mia koro, korpon for de la statu'!"
Grakis Korv': "Neniam plu!"
Kaj la Korvo nur rigide restas side, restas side,
sidas eĉ nun superporde, sur pala Pallas-statu',
en okuloj kun aspekto de demono dum sonĝ-plekto...
Planke, kun fantom-efekto, ondas nigra ombroflu',
kaj animo mia el ĉi nigre onda ombroflu'
levos sin -- neniam plu.
The Raven
Edgar Allan Poe, 1845
Once upon a midnight dreary, while I pondered weak and weary,
Over many a quaint and curious volume of forgotten lore,
While I nodded, nearly napping, suddenly there came a tapping,
As of some one gently rapping, rapping at my chamber door.
`'Tis some visitor,' I muttered, `tapping at my chamber door -
Only this, and nothing more.'
Ah, distinctly I remember it was in the bleak December,
And each separate dying ember wrought its ghost upon the floor.
Eagerly I wished the morrow; - vainly I had sought to borrow
From my books surcease of sorrow - sorrow for the lost Lenore -
For the rare and radiant maiden whom the angels name Lenore -
Nameless here for evermore.
And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain
Thrilled me - filled me with fantastic terrors never felt before;
So that now, to still the beating of my heart, I stood repeating
`'Tis some visitor entreating entrance at my chamber door -
Some late visitor entreating entrance at my chamber door; -
This it is, and nothing more,'
Presently my soul grew stronger; hesitating then no longer,
`Sir,' said I, `or Madam, truly your forgiveness I implore;
But the fact is I was napping, and so gently you came rapping,
And so faintly you came tapping, tapping at my chamber door,
That I scarce was sure I heard you' - here I opened wide the door; -
Darkness there, and nothing more.
Deep into that darkness peering, long I stood there wondering, fearing,
Doubting, dreaming dreams no mortal ever dared to dream before;
But the silence was unbroken, and the darkness gave no token,
And the only word there spoken was the whispered word, `Lenore!'
This I whispered, and an echo murmured back the word, `Lenore!'
Merely this and nothing more.
Back into the chamber turning, all my soul within me burning,
Soon again I heard a tapping somewhat louder than before.
`Surely,' said I, `surely that is something at my window lattice;
Let me see then, what thereat is, and this mystery explore -
Let my heart be still a moment and this mystery explore; -
'Tis the wind and nothing more!'
Open here I flung the shutter, when, with many a flirt and flutter,
In there stepped a stately raven of the saintly days of yore.
Not the least obeisance made he; not a minute stopped or stayed he;
But, with mien of lord or lady, perched above my chamber door -
Perched upon a bust of Pallas just above my chamber door -
Perched, and sat, and nothing more.
Then this ebony bird beguiling my sad fancy into smiling,
By the grave and stern decorum of the countenance it wore,
`Though thy crest be shorn and shaven, thou,' I said, `art sure no craven.
Ghastly grim and ancient raven wandering from the nightly shore -
Tell me what thy lordly name is on the Night's Plutonian shore!'
Quoth the raven, `Nevermore.'
Much I marvelled this ungainly fowl to hear discourse so plainly,
Though its answer little meaning - little relevancy bore;
For we cannot help agreeing that no living human being
Ever yet was blessed with seeing bird above his chamber door -
Bird or beast above the sculptured bust above his chamber door,
With such name as `Nevermore.'
But the raven, sitting lonely on the placid bust, spoke only,
That one word, as if his soul in that one word he did outpour.
Nothing further then he uttered - not a feather then he fluttered -
Till I scarcely more than muttered `Other friends have flown before -
On the morrow he will leave me, as my hopes have flown before.'
Then the bird said, `Nevermore.'
Startled at the stillness broken by reply so aptly spoken,
`Doubtless,' said I, `what it utters is its only stock and store,
Caught from some unhappy master whom unmerciful disaster
Followed fast and followed faster till his songs one burden bore -
Till the dirges of his hope that melancholy burden bore
Of "Never-nevermore."'
But the raven still beguiling all my sad soul into smiling,
Straight I wheeled a cushioned seat in front of bird and bust and door;
Then, upon the velvet sinking, I betook myself to linking
Fancy unto fancy, thinking what this ominous bird of yore -
What this grim, ungainly, ghastly, gaunt, and ominous bird of yore
Meant in croaking `Nevermore.'
This I sat engaged in guessing, but no syllable expressing
To the fowl whose fiery eyes now burned into my bosom's core;
This and more I sat divining, with my head at ease reclining
On the cushion's velvet lining that the lamp-light gloated o'er,
But whose velvet violet lining with the lamp-light gloating o'er,
She shall press, ah, nevermore!
Then, methought, the air grew denser, perfumed from an unseen censer
Swung by Seraphim whose foot-falls tinkled on the tufted floor.
`Wretch,' I cried, `thy God hath lent thee - by these angels he has sent thee
Respite - respite and nepenthe from thy memories of Lenore!
Quaff, oh quaff this kind nepenthe, and forget this lost Lenore!'
Quoth the raven, `Nevermore.'
`Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil! -
Whether tempter sent, or whether tempest tossed thee here ashore,
Desolate yet all undaunted, on this desert land enchanted -
On this home by horror haunted - tell me truly, I implore -
Is there - is there balm in Gilead? - tell me - tell me, I implore!'
Quoth the raven, `Nevermore.'
`Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil!
By that Heaven that bends above us - by that God we both adore -
Tell this soul with sorrow laden if, within the distant Aidenn,
It shall clasp a sainted maiden whom the angels name Lenore -
Clasp a rare and radiant maiden, whom the angels name Lenore?'
Quoth the raven, `Nevermore.'
`Be that word our sign of parting, bird or fiend!' I shrieked upstarting -
`Get thee back into the tempest and the Night's Plutonian shore!
Leave no black plume as a token of that lie thy soul hath spoken!
Leave my loneliness unbroken! - quit the bust above my door!
Take thy beak from out my heart, and take thy form from off my door!'
Quoth the raven, `Nevermore.'
And the raven, never flitting, still is sitting, still is sitting
On the pallid bust of Pallas just above my chamber door;
And his eyes have all the seeming of a demon's that is dreaming,
And the lamp-light o'er him streaming throws his shadow on the floor;
And my soul from out that shadow that lies floating on the floor
Shall be lifted - nevermore!
Klasikaĵo #1. "La Pirata Kanto" de Espronceda, elhispanigita poeziaĵo
Kun la flankoj dek-kanonaj,
favor-vente, pufa-vele,
sur la maro glitas bele
tre rapida brigantin'.
Oni nomas kun ektremo
tiun ŝipon "La Timata",
sub la nigra flag' pirata
bravas ĝi sur mara sin'.
Lumo glimas sur la maro
vento kaŭzas krakojn tolajn,
levas etajn ondojn molajn,
ŝaŭmo blankas en lazur'.
Kaj la piratestro kantas,
dum vidiĝas de la topo
jen Azio, jen Eŭropo,
jen, antaŭe, Istambul':
–Vi navigu, ŝipo mia,
ĉiam spite.
Nek tempesto plej rabia
nek ataka karavelo
povos turni vin de l' celo:
vi aŭdacas ja senbride.
Dudek ŝipojn
ni jam prenis,
vane ĝenis
angla flot'.
Buntaj flagoj
cent-naciaj
iĝis niaj
per la fort'.
Ĉar mia leĝo: la forto.
Ĉar mia kara: la ŝip'.
Mia patrujo: la maro.
Kaj la liber': mia Di'.
Blinde luktas kun kolero
stultaj reĝoj
kaŭza de plenman' da tero.
Dume mi, en spita staro,
mastras sur la vasta maro,
kie ne validas leĝoj.
Ĉiuj flagoj
de ĉeflandoj,
ĉiuj strandoj
de la mar'
bone scias
pri la krudo
kaj sintrudo
de ĉi man'.
Ĉar mia leĝo: la forto.
Ĉar mia kara: la ŝip'.
Mia patrujo: la maro.
Kaj la liber': mia Di'.
Ĉe la krio: –Ŝip' proksima!
sceno belas:
tuj la ŝipo, mortotima,
fuĝe turnas sin panike:
ke mi regas ja unike,
kaj kapere mi kruelas.
Mi la predojn
atribuas,
distribuas
sen prefer'.
Mi retenas,
pro inklinoj,
nur virinojn
en flor-bel'.
Ĉar mia leĝo: la forto.
Ĉar mia kara: la ŝip'.
Mia patrujo: la maro.
Kaj la liber': mia Di'.
Kondamnita mi je morto...!
Bela puno!
Sed, se helpos min la sorto,
zorgu mem la kondamninto,
ke mi ne pendumu lin do
de anten' de lia skuno.
Ba, la vivo!
Mian vetis,
ĝin mi ĵetis
al ĉi lud',
ribelinte
kiel brava,
for de sklava
peza jug'.
Ĉar mia leĝo: la forto.
Ĉar mia kara: la ŝip'.
Mia patrujo: la maro.
Kaj la liber': mia Di'.
Jen muzikoj plej agrablaj:
akvilonoj,
ĝemoj kaj zumadoj kablaj,
maraj blekoj kaj ululoj,
sibloj de la rigo-ŝnuroj
kaj tondrado de kanonoj.
Al mi plaĉas
por ekdormo,
brua ŝtormo,
hurla mar',
kaj mi sonĝas
en trankvilo
kun la spiro
de infan'.
Ĉar mia leĝo: la forto.
Ĉar mia kara: la ŝip'.
Mia patrujo: la maro.
Kaj la liber': mia Di'.
Traduko de
Fernando de Diego, 1987
Con diez cañones por banda,
viento en popa a toda vela,
no corta el mar, sino vuela,
un velero bergantín;
bajel pirata que llaman
por su bravura el Temido
en todo el mar conocido
del uno al otro confín.
La luna en el mar riela,
en la lona gime el viento
y alza en blando movimiento
olas de plata y azul;
y ve el capitán pirata,
cantando alegre en la popa,
Asia a un lado, al otro Europa,
Y allá a su frente Estambul:
–Navega, velero mío,
sin temor
que ni enemigo navío,
ni tormenta, ni bonanza
tu rumbo a torcer alcanza,
ni a sujetar tu valor.
Veinte presas
hemos hecho
a despecho
del inglés
y han rendido
sus pendones
cien naciones
a mis pies.
Que es mi barco mi tesoro,
que es mi Dios la libertad;
mi ley, la fuerza y el viento;
mi única patria, la mar.
Allá muevan feroz guerra
ciegos reyes
por un palmo más de tierra,
que yo tengo aquí por mío
cuanto abarca el mar bravío
a quien nadie impuso leyes.
Y no hay playa
sea cualquiera,
ni bandera
de esplendor,
que no sienta
mi derecho
y dé pecho
a mi valor
Que es mi barco mi tesoro,
que es mi Dios la libertad;
mi ley, la fuerza y el viento;
mi única patria, la mar.
A la voz de ¡barco viene!,
es de ver
cómo vira y se previene
a todo trapo a escapar:
que yo soy el rey del mar
y mi furia es de temer.
En las presas
yo divido
lo cogido
por igual:
sólo quiero
por riqueza
la belleza
sin rival.
Que es mi barco mi tesoro,
que es mi Dios la libertad;
mi ley, la fuerza y el viento;
mi única patria, la mar.
¡Sentenciado estoy a muerte!
Yo me río:
no me abandone la suerte,
y al mismo que me condena
colgaré de alguna antena
quizá en su propio navío.
Y si caigo,
¿qué es la vida?
Por perdida
ya la di
cuando el yugo
del esclavo
como un bravo sacudí.
Que es mi barco mi tesoro,
que es mi Dios la libertad;
mi ley, la fuerza y el viento;
mi única patria, la mar.
Son mi música mejor
aquilones,
el estrépito y temblor
de los cables sacudidos
del negro mar los bramidos
y el rugir de mis cañones.
Y del trueno
al son violento,
y del viento,
al rebramar,
yo me duermo
sosegado,
arrullado
por el mar.
Que es mi barco mi tesoro,
que es mi Dios la libertad;
mi ley, la fuerza y el viento;
mi única patria, la mar.
La Canción del Pirata
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
Entradas
